వాషింగ్టన్: అమెరికా అధ్యక్ష ఎన్నికలు ఇండియా వంటి దేశాల్లో జరిగే ప్రత్యక్ష ఎన్నికలకు భిన్నంగా ఉంటుంది. చాలా సంక్లిష్టంగా, అనేక దశలుగా ఉంటుంది. అమెరికా అధ్యక్ష ఎన్నికలు ప్రతి లీప్ సంవత్సరంకొకసారి (నాలుగేళ్లకోసారి) జరుగుతుంది. ఈసారి 2024 నవంబర్ 5న జరుగనున్నాయి.
అమెరికా అధ్యక్ష ఎన్నికలను అనేక దశలుగా విభజించొచ్చు. పార్టీ ప్రైమరీస్, నామినేషన్స్, జనరల్ ఎలక్షన్ క్యాంపైన్; ఎలెక్టోరల్ కాలేజ్ సిస్టం అని వివిధ దశలుగా చెప్పుకోవచ్చు.
ప్రైమరీ ఎలక్షన్స్, నామినేషన్స్ : తమ అధ్యక్ష అభ్యర్థులను ఎన్నుకునేందుకు ‘ప్రైమరీస్ అండ్ కాకసెస్’ అనే అంతర్గత ఎన్నికలను రాజకీయ పార్టీలు నిర్వహిస్తాయి.
ప్రైమరీస్ అనేవి సీక్రెట్ బ్యాలెట్ ఎన్నికలు, కాగా కాకసెస్ అనేవి సమావేశాల్లో బహిరంగ చర్చలు, ఓట్లకు సంబంధించింది. వీటి ఫలితాల ఆధారంగానే అమెరికాలోని ప్రతి స్టేట్ అభ్యర్థులకు ప్రతినిధులను అందిస్తుంది.
నేషనల్ కన్వెన్షన్స్ లో ఎవరెక్కువ మంది ప్రతినిధులను పొందితే వారినే పార్టీ నామినీలుగా చేస్తారు. సాధారణ ఎన్నికల ప్రచారానికి ఇదే తొలి మెట్టు అవుతుంది.
ఎన్నికల ప్రచారం దేశవ్యాప్తంగా జరుగుతుంది. డెమోక్రటిక్, రిపబ్లికన్ నామినీలు ప్రముఖ స్వతంత్ర అభ్యర్థులతో కలిసి దేశవ్యాప్తంగా ప్రచారం చేస్తారు.
ఎలక్టోరల్ కాలేజీ సిస్టమ్ – అమెరికాలో అధ్యక్షుడిని ఓటింగ్ ద్వారా ప్రత్యక్షంగా ఎన్నుకోవడం జరుగదు. అక్కడ ఎలక్టోరల్ కాలేజీ సిస్టమ్ ద్వారా అధ్యక్షుడి ఎన్నిక జరుగుతుంది.
అసలు ఎలక్టోరల్ కాలేజ్ సిస్టం అంటే ఏమిటి? – ఇందులో 538 ఎలక్టోర్స్ ఉంటారు. వీరు లాంఛనంగా అధ్యక్షుడు, ఉపాధ్యక్షుడిని ఎన్నుకొంటారు. గెలవడానికి కావలసిన ఓట్లను అభ్యర్థి గెలవాల్సి ఉంటుంది. అభ్యర్థి 270 ఎలక్టోరల్ ఓట్ల మెజారిటీని సాధించాల్సి ఉంటుంది.
ఎలక్టోరల్ ఓట్లు ఎలా పంపిణీ అవుతాయంటే… ప్రతి రాష్ట్రం దాని కాంగ్రెస్ ప్రాతినిధ్యానికి సమానమైన అనేక ఎలక్టోరల్ ఓట్లను కలిగి ఉంటుంది: సభ ప్రతినిధుల సంఖ్య(జనాభా ఆధారంగా), ఇద్దరు సెనేటర్లు.
ఉదాహరణ: అత్యధిక జనాభా కలిగిన రాష్ట్రమైన కాలిఫోర్నియాలో 54 ఎలక్టోరల్ ఓట్లు ఉండగా, వ్యోమింగ్ వంటి చిన్న రాష్ట్రాలు కనిష్ఠంగా 3 ఉన్నాయి.
ఎలక్టోరల్ ఓట్లు ఎలా కేటాయిస్తారు: విన్నర్-టేక్స్-ఆల్ సిస్టమ్: 48 రాష్ట్రాల్లో, పాపులర్ ఓట్ను గెలుచుకున్న అభ్యర్థి ఆ రాష్ట్ర ఎన్నికల ఓట్లన్నీ అందుకుంటారు.
మినహాయింపులు: మైనే , నెబ్రాస్కా అనుపాత వ్యవస్థను ఉపయోగిస్తాయి, వ్యక్తిగత కాంగ్రెస్ జిల్లాల్లో ఫలితాల ఆధారంగా ఎన్నికల ఓట్లను ప్రదానం చేస్తాయి.
డిసెంబర్లో ఎలక్టోరల్ మీటింగ్: ప్రెసిడెంట్ మరియు వైస్ ప్రెసిడెంట్ కోసం తమ అధికారిక ఓట్లను వేయడానికి ఎలక్టర్లు తమ రాష్ట్రాల్లో సమావేశమవుతారు.
జనవరిలో ఓట్ల లెక్కింపు: ఎన్నికల ఓట్లను లెక్కించి, విజేతను అధికారికంగా ప్రకటించేందుకు జనవరి 6న కాంగ్రెస్ సమావేశమవుతుంది.
ప్రమాణ స్వీకార దినోత్సవం: కొత్త అధ్యక్షుడు జనవరి 20న పదవీ స్వీకారం చేస్తారు.
జనాదరణ పొందిన ఓటు వర్సెస్ ఎలక్టోరల్ కాలేజ్: జాతీయ ప్రజాదరణ పొందిన ఓటును గెలవకుండానే అభ్యర్థి అధ్యక్ష పదవిని గెలుపొందవచ్చు. ఇది అమెరికా చరిత్రలో ఐదుసార్లు జరిగింది, ఇటీవల 2016లో కూడా.
చిన్న రాష్ట్రాలు: తలసరిగా ఎక్కువ ఎలక్టోరల్ ఓట్లను కలిగిన రాష్ట్రాలు. ఉదాహరణకు, వ్యోమింగ్లో ఒక్క ఓటు దాదాపు 195,000 మంది ప్రాతినిధ్యాన్ని సూచిస్తుంది.
పెద్ద రాష్ట్రాలు: తక్కువ ప్రాతినిధ్యం… టెక్సాస్, ఫ్లోరిడా మరియు కాలిఫోర్నియా వంటి రాష్ట్రాల్లో, ఒక ఎన్నిక ఓటు 700,000 మందికి పైగా ప్రాతినిధ్యం వహిస్తుంది. వాషింగ్టన్ D.C.: డిస్ట్రిక్ట్ ఆఫ్ కొలంబియా, రాష్ట్రం కానప్పటికీ, 23వ సవరణ ద్వారా మంజూరు చేయబడిన 3 ఎలక్టోరల్ ఓట్లను కలిగి ఉంది.
విన్నర్-టేక్స్-ఆల్ సిస్టమ్: 48 రాష్ట్రాల్లో, పాపులర్ ఓట్ను గెలుచుకున్న అభ్యర్థి ఆ రాష్ట్ర ఎన్నికల ఓట్లన్నీ అందుకుంటారు.