మిగతా వ్యాపార వేత్తలతో పోలిస్తే రతన్ టాటా ప్రత్యేక తత్వం, సరళత, వ్యాపార విజయంలో సార్వత్రిక నీతి నిబద్ధతను పాటించడం ద్వారా ఆయన వ్యాపారానికి ఒక ప్రత్యేక గుర్తింపు తెచ్చారు. టాటా గ్రూప్ కేవలం వాణిజ్య సంస్థగా కాకుండా, సామాజిక బాధ్యతల ను భుజాన వేసుకున్న ఒక సంఘటిత సముదాయంగా నిలబడేలా ఆయన తీర్చిదిద్దారు. టాటా సన్స్‌లో రెండు, మూడవ వంతు వాటా ఫౌండేషన్‌లకు చెందినవే. ఇవి ఆరోగ్యం, విద్య, గ్రామీణాభివృద్ధి వంటి రంగాలలో విశేష కృషి చేస్తాయి. వ్యాపార వృద్ధిలో ఉన్న సమ యంలోనూ ఆయన ఎప్పుడు ప్రజల సంక్షేమాన్ని గుర్తు పెట్టుకున్నారన్నది ఆయన ప్రత్యేకత.
రతన్ టాటా ప్రస్థానం ముగిసింది. నేడు ఆయన భారత దేశానికి ఇచ్చిన సుదీర్ఘ సేవలకు, అంకిత భావానికి వీడ్కోలు పలుకుతున్నాం. టాటా గ్రూప్ మాజీ ఛైర్మన్ రతన్ టాటా కేవలం వ్యాపార చిహ్నం మాత్రమే కాదు -ఆయన నీతి, సేవాతత్వం, సామాజిక బాధ్యతలకు ప్రతీక. ఆయన అభివృద్ధి చేసిన వ్యాపార సామ్రాజ్యమే కాదు, ఆయన సామాజిక సంక్షేమానికి చేసిన కృషి భారత దేశానికి, ప్రపంచానికి చిరస్మరణీయం. 1937లో టాటా కుటుంబంలో జన్మించిన రతన్ టాటా, టాటా సామ్రాజ్యాన్ని నడిపేందుకు సిద్ధమయ్యారు. 1991లో టాటా సన్స్‌కి ఛైర్మన్‌గా బాధ్యతలు స్వీకరించినప్పుడు, ఆయనకు సవాళ్లు చాలానే ఎదురయ్యాయి. అప్పటి వరకు కాస్త సేఫ్టీ జోన్‌లో ఆచి తూచి నిర్ణయాలు తీసుకునే టాటా గ్రూప్, రతన్ టాటా సారథ్యంలో బోల్డ్ నిర్ణయాలతో అంతర్జాతీయ స్థాయిలో విశేష ప్రగతిని సాధించింది.
ఆయనది సామాజిక బాధ్యతతో కూడిన వ్యాపార విజన్. టాటా గ్రూప్‌ను అంతర్జాతీయ వేదికపై నిలిపే మార్గంలో రతన్ టాటా తీసుకున్న నిర్ణయాలు చరిత్రలో నిలిచిపోయాయి. బ్రిటిష్ బ్రాండ్లు అయిన టెట్లీ టీ, కొరస్ స్టీల్, జాగ్వార్ ల్యాండ్ రోవర్‌లను సొంతం చేసుకుని, టాటా గ్రూప్ గ్లోబల్ స్టేజ్‌లో తన స్థానాన్ని సమర్థంగా స్థాపించింది. Made in India ను గౌరవప్రదంగా నిలిపేందుకు రతన్ టాటా ఎంతో కృషి చేశారు. ఆయన వ్యాపార నిర్ణయాలు కేవలం లాభాల కోసం మాత్రమే కాకుండా, సామాజిక ప్రయోజనాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని తీసుకోవడం అనేది ఆయనను ఇతర వ్యాపార దిగ్గజాలకు భిన్నంగా నిలబెట్టింది. ఉత్పాదక సామర్థ్యాన్ని సామాన్యులకి అందుబాటులోకి తెచ్చేందుకు రూపొందించిన టాటా నానో ప్రాజెక్ట్, వారి సామాజిక స్పృహకు అద్దంపడుతుంది. వ్యాపారాలు ప్రజల సమాజాన్ని మెరుగుపరచడానికి ఒక సాధనంగా ఉండాలన్న సిద్ధాం తం ఆయనదే. ఆయనది హృదయం ఉన్న నాయకత్వం.
మిగతా వ్యాపార వేత్తలతో పోలిస్తే రతన్ టాటా ప్రత్యేక తత్వం, సరళత, వ్యాపార విజయంలో సార్వత్రిక నీతి నిబద్ధతను పాటించడం ద్వారా ఆయన వ్యాపారానికి ఒక ప్రత్యేక గుర్తింపు తెచ్చారు. టాటా గ్రూప్ కేవలం వాణిజ్య సంస్థగా కాకుండా, సామాజిక బాధ్యతలను భుజాన వేసుకున్న ఒక సంఘటిత సముదాయంగా నిలబడేలా ఆయన తీర్చిదిద్దారు. టాటా సన్స్‌లో రెండు, మూడవ వంతు వాటా ఫౌండేషన్‌లకు చెందినవే. ఇవి ఆరోగ్యం, విద్య, గ్రామీణాభివృద్ధి వంటి రంగాలలో విశేష కృషి చేస్తాయి. వ్యాపార వృద్ధిలో ఉన్న సమయంలోనూ ఆయన ఎప్పుడు ప్రజల సంక్షేమాన్ని గుర్తు పెట్టుకున్నారన్నది ఆయన ప్రత్యేకత. 26/11 ముంబై ఉగ్రదాడి బాధితులను వ్యక్తిగతంగా పరామర్శించడం, ఆపత్కాలంలో టాటా గ్రూప్ ఉద్యోగులకు బాసటగా నిలవడం వంటి పనులు ఆయన హృదయాన్ని తెలియజేస్తాయి.
ధార్మిక సేవలు, రాష్ట్రీయ నిర్మాణంలోను రతన్ ముందంజ, రతన్ టాటా రిటైర్మెంట్‌కి సమీపిస్తున్నప్పుడు కూడా ఆయన ధార్మిక సేవలు, వ్యాపారంలోనే కాకుండా భారతీయ సమాజానికి ముఖ్యమైనవి అయిన ఆరోగ్యం, విద్య, సైన్స్, టెక్నాలజీ మొదలైన రంగాలలో ఆయన చేసిన కృషి దేశాన్ని మరింత బలంగా మార్చింది. టాటా ట్రస్టులు, ఆయన సామాజిక సంక్షేమ కృషికి ఒక బలమైన ఆధారంగా నిలిచాయి. రతన్ టాటా నాయకత్వంలో భారత దేశపు గ్రామీణాభివృద్ధి, ఆరోగ్యం, విద్య వంటి ముఖ్యరంగాలకు ఆయన విశేష కృషిచేశారు. వ్యాపారం ఒక వ్యక్తిగత ప్రయోజనం కోసం కాకుండా సమాజానికి ఉపయోగపడాలి అన్న ఆయన దృక్పథం ఆయన చేపట్టిన ప్రతి రంగంలో కనిపిస్తుంది.
రతన్ టాటా నాయకత్వం ముగిసినప్పుడు, ఆయన ప్రవేశపెట్టిన విలువలను గుర్తు చేసుకోవాలి. విజయానికి మించి ధార్మికత ముఖ్యమని, వ్యాపారం ద్వారా సమాజానికి సేవ చేయవచ్చని ఆయన చూపించారు. వ్యాపారంలో విజయం కంటే జీవితాలమీద సానుకూల ప్రభావం చూపించడమే నిజమైన వారసత్వమని రతన్ టాటా నిరూపించారు. అయితే రతన్ టాటా మన మధ్యన లేకున్నా ఆయన చేసిన సమాజ సేవ, ధార్మికత శక్తివంతంగా కొనసాగుతూనే ఉంటుంది. ఆయన నాయకత్వంలో ఉన్నటువంటి సంస్థలు, ట్రస్టులు మరింత ప్రజలకు సేవ చేయడం కొనసాగిస్తాయి. ధన్యవాదాలు రతన్ టాటా గారు, మీ సేవలకు, మీ విజన్‌కు, మీ ఆదర్శానికి.
కాసర్ల నాగేందర్ రెడ్డి
(ఆస్ట్రేలియా)